Oestrogeen en testosteron; twee hormonen waarvan je waarschijnlijk wel de naam kent, maar niet weet wat ze precies doen. Eerst even naar de basis: een hormoon is een chemische stof die door middel van lichaamsvloeistoffen door je lichaam gaat. Bijna alle hormonen hebben een grote invloed op verschillende functies in het lichaam, zowel bij mannen als bij vrouwen. Geslachtshormonen zijn hormonen die de geslachtelijke functies stimuleren. Bij vrouwen ontstaan deze in de eierstokken en bij mannen in de teelbal. Oestrogeen is het belangrijkste geslachtshormoon bij vrouwen. Het is betrokken bij de groei, onderhoud en reparatie van het lichaam. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat een vrouw menstrueert en borsten krijgt. Daarnaast is er nog het geslachtshormoon testosteron, die dus niet alleen bij mannen voorkomt – veel mensen denken dit. De eierstokken en de bijnier zorgen ervoor dat een vrouw ook testosteron aanmaakt en dat dit in kleine hoeveelheden wordt vrijgelaten in de bloedbaan.
Oestrogeen, wat is het en wat doet het?
Oestrogeen is een verzamelnaam van geslachtshormonen. Oestrogeen omvat estriol, estradiol en estron.
- Estriol is een hormoon dat bijna alleen tijdens de zwangerschap voorkomt. Het wordt geproduceerd door de placenta.
- Estradiol is het primaire geslachtshormoon bij vruchtbare vrouwen. Dit zorgt er onder meer voor dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt.
- Estron is het hormoon dat verantwoordelijk is voor de vrouwelijke kenmerken, zoals borsten, schaamhaar en menstruatie.
Wat doet oestrogeen met je emoties?
Naast bij de groei van het lichaam, speelt oestrogeen ook een belangrijke rol in het emotionele welzijn van een vrouw. De effecten van dit hormoon kunnen per vrouw aanzienlijk verschillen. Het is al langer bekend dat stemmingswisselingen samenhangen met oestrogeen, maar hoe dit precies werkt blijft ook voor de wetenschap een mysterie.
Wat doet oestrogeen in de hersenen?
Oestrogeen zorgt ervoor dat er meer neurotransmitters, zoals serotonine en endorfine, worden aangemaakt. Serotonine is een neurotransmitter die stemmingen beïnvloedt en endorfine werkt pijnonderdrukkend.
De aanmaak van oestrogeen kan door veel omstandigheden dalen:
- Falen van de zwangerschap
- De premenopauze en de menopauze
- Anorexia nervosa
- Extreme inspanningen of trainingen
- Bepaalde geneesmiddelen
Wat doet oestrogeen tijdens de menopauze?
Tijdens de menopauze daalt de oestrogeenspiegel. Dit is een natuurlijke overgang voor alle vrouwen die zich voordoet tussen de 40 en 55 jaar. Doordat de oestrogeenspiegel daalt kunnen vrouwen last krijgen van onaangename symptomen, waaronder:
- Opvliegers
- Nachtelijk zweten
- Droogheid of jeuk in de vagina
- Verlies van het libido
Kan je oestrogeenniveau ook stijgen?
Tijdens de puberteit is het normaal dat de oestrogeenspiegel stijgt. Dit komt doordat de hormoonspiegel in het lichaam verandert. De hormonen spelen een rol bij de ontwikkeling van de borsten, de menstruatie en schaamhaar. Behalve tijdens de puberteit kan de oestrogeenspiegel ook stijgen bij vrouwen met extreem overgewicht, vrouwen met een hoge bloeddruk of vrouwen met diabetes.
Wat gebeurt er als je testosteron niveau stijgt of daalt?
Als het lichaam teveel testosteron produceert, kan je last krijgen van een onregelmatige of uitblijvende menstruatie. Daarnaast kan je ook meer lichaamshaar krijgen dan de gemiddelde vrouw. Andere mogelijke effecten van een hoog testosteronniveau kunnen zijn:
- Acne
- Verdieping van de stem
- Toegenomen spiermassa
- Vergrote clitoris
Uiteindelijk kan een hoog testosteronniveau leiden tot onvruchtbaarheid.
Hoe kan je zelf zorgen voor een gezonde hormoonhuishouding?
Gemiddeld daalt de aanmaak van oestrogeen vanaf het 35ste levensjaar van een vrouw. Hierdoor kunnen er verschijnselen van de overgang optreden. Om de hormoonhuishouding weer in balans te krijgen kan je plantaardig oestrogeen tot je nemen. Dit heeft echter wel een veel zwakkere werking dan menselijk oestrogeen. Plantaardig oestrogeen zit in een groot aantal groente- en fruitsoorten. De meest voorkomende types van plantaardig oestrogeen zijn lignanen en isoflavonen.
Plantaardig oestrogeen zit onder andere in de volgende voedingsmiddelen:
- Appel
- Asperges
- Bonen
- Broccoli
- Groene paprika
- Knoflook
- Melk
- Olijfolie
- Sojaproducten
- Wortelen
Wat kan Care for Women voor jou doen?
Heb je last van overgangsklachten? Twijfel je aan je hormoonhuishouding? De Care for Women specialiste is gespecialiseerd in hormonen bij vrouwen. Zij kan je alles vertellen over wat er precies in het lichaam gebeurt en hoe je hier zelf invloed op hebt. Of dit nu om de overgang, menstruatiepijn of gezond leven tijdens de zwangerschap gaat. Maak gerust eens een afspraak, ze is altijd in de buurt. Een verwijzing van je huisarts is niet nodig en de meeste zorgverzekeraars vergoeden het consult vanuit de aanvullende zorgverzekering. Zo hoef je je eigen risico niet aan te spreken.